Артроза на коленото зглоб (гонартроза) е дегенеративно заболување кое се карактеризира со прогресивно абење и кинење на 'рскавичниот слој на коленото зглоб.
Причини за артроза на коленото
Најчесто се јавува кај луѓе над 50 години. Вишокот телесна тежина ги влошува симптомите на болеста, додека губењето на тежината ја намалува нејзината манифестација. Постои и генетска предиспозиција, односно во одредени семејства артрозата се јавува почесто отколку кај други. Егзацербационите фактори вклучуваат претходни повреди на коленото, менисите и лигаментите.
Симптоми на гонартроза
Симптомите на артроза на коленото секогаш напредуваат со текот на времето. Пациентите често забележуваат егзацербација на болеста во есен-пролетните периоди; болката може да зависи и од временските промени.
- Болка во мирување, малку се намалува при одење;
- Ограничување на опсегот на движење во зглобот;
- Вкочанетост во движењето;
- Зголемена чувствителност во зглобната област;
- Отекување на меките ткива околу зглобот;
- Деформитет на зглобовите.
Состојбата на зглобот се проценува преку преглед и рендген. Со помош на рентген се одредува стадиумот на болеста и се пропишува соодветен третман.
Третман на артроза на коленото
Лекувањето на гонартрозата започнува со наједноставните чекори и се преминува на посложени, а се прилагодува во зависност од ефективноста на одредени методи.
Слабеење
Колку е помала тежина, толку помалку се преоптоваруваат зглобовите на коленото и, соодветно, толку помалку се појавуваат симптоми на болеста.
Промена на активноста
Некои видови физичка активност поврзани со преоптоварување на зглобовите мора да бидат ограничени (трчање, кревање тегови итн.). Додека физичките вежби кои не вклучуваат преоптоварување на зглобот го зголемуваат опсегот на движење, ја намалуваат болката и ја забавуваат прогресијата на болеста (пливање, скијање, орбитрек итн.).
Дополнителна поддршка
Во случај на значителна болка, се користат патерици или бастуни за растоварање на зглобот.
Физиотерапија
Зајакнувањето на мускулите околу зглобот на коленото помага да се намали преоптоварувањето на зглобот и да се спречи губењето на мускулите (атрофија), што е важен елемент за одржување на функцијата на коленото.
Ортопедски влошки (табани)
Со помош на ортопедски потпори за газе се коригира биомеханиката на одење, се постигнува правилна распределба на тежината на коленото зглоб и се намалуваат манифестациите на болеста.
Антиинфламаторни лекови
За лекување на воспаление и болка предизвикана од болеста, се користат нестероидни антиинфламаторни лекови (Диклофенак натриум, итн.).
Хормонални инјекции во зглобот
Инјекциите на хормонални лекови (кортизон) ефикасно помагаат во намалување на болката и воспалението во зглобот. Сепак, треба да бидете исклучително внимателни кога ги користите овие лекови, бидејќи... веројатноста за несакани ефекти од таквата терапија често ги надминува можните добри резултати.
Биолошка терапија.
Најсовремените и најефикасните методи за конзервативен третман на зглобната артроза се методите на биолошка терапија. Тие вклучуваат PRP терапија, терапија со цитокини и MSK терапија.
PRP е серум богат со тромбоцити и фактори за раст земен од крвта кој го забрзува процесот на заздравување на акутни и хронични повреди. Факторите на раст се хемикалии кои го иницираат процесот на заздравување. Воведувањето на PRP во областа на повреда го стимулира процесот на регенерација, го забрзува заздравувањето и промовира брзо разрешување на воспалителниот процес.
Цитокинска терапија е безбеден и ефикасен третман за остеоартритис, во кој терапевтски активниот протеин, IL-1Ra, произведен од телото, се бори против хроничната прогресивна дегенерација на 'рскавицата. Клучна улога во развојот на зглобната артроза има Интерлеукин-1 (IL-1), супстанца која го подобрува воспалителниот процес во зглобовите и доведува до нивно предвремено абење. Неговиот биолошки антипод е антагонистот на рецепторот на интерлеукин-1 (IL-1Ra), кој го намалува воспалението, ја зголемува подвижноста и ја намалува болката.
MSK терапија - Третманот со матични клетки се смета за иновативен, напреден метод на терапија, врз основа на нивната клучна карактеристика - недиференцираност (неприпаѓање на некое специфично ткиво) и, според тоа, тие имаат способност да се размножуваат и да се развијат во специјализирани клетки од различни ткива.
Замена за течност за зглобовите.
Инјекциите на препарати од хијалуронска киселина се многу ефикасни и со минимални несакани ефекти помагаат долго време (до 1 година) значително да се намалат симптомите и да се забави прогресијата на болеста.
Хондропротектори
Глукозамин и хондроитин се безбедни и ефикасни лекови кои често се користат за лекување на артроза на коленото зглоб.
Денервацијата на коленото зглоб е ефикасен и безбеден метод за лекување на болка поврзана со артроза на коленото зглоб.
Денервација на геникуларните нерви
Во случаи кога конзервативниот третман не носи олеснување, а замена на зглобот не е можна поради одредени контраиндикации, може да се користи денервација на геникуларните нерви. Суштината на постапката е температурен третман на чувствителните нерви на коленото зглоб, кои пренесуваат импулси на болка. По успешна амбулантска процедура, можно е значително долгорочно намалување на болката во зглобот на коленото.
Артроскопски дебридман на коленото зглоб
Ефективноста на артроскопската интервенција за артроза на коленото зглоб останува контроверзна, но е доста ефикасна за ублажување на некои специфични симптоми.
Остеотомија
Хируршка процедура која се користи за повторно усогласување на оската на долниот екстремитет. Ефикасно кај млади луѓе со минимално оштетување на 'рскавичниот слој на зглобот.
Тотална ендопротетика
Целосната замена на артикуларните површини на коленото зглоб со метални импланти е единствениот ефикасен третман за гонартроза во краен стадиум.
Делумна замена на коленото
Таканаречената уникондиларна замена на коленото, при која местото на дефектот на зглобната 'рскавица се заменува со метална плоча. Индикациите за оваа постапка се многу ограничени.